काठमाडौँ, ४ जेठ २०८१
नेपाल सरकारद्वारा पहिलोपटक आयोजना गरिएको सगरमाथा संवादको पहिलो संस्करण २५ बुँदे ‘सगरमाथा कार्य आह्वान (Sagarmatha Call to Action)’ जारी गर्दै भव्य रूपमा सम्पन्न भएको छ। “जलवायु परिवर्तन, हिमाल र मानव जातिको भविष्य” भन्ने मूल विषयवस्तुमा आधारित संवाद राजधानी काठमाडौँमा जेठ २ देखि सुरु भई आज सम्पन्न भएको हो।
सगरमाथा संवादमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, विभिन्न मन्त्रीहरू, विकासशील राष्ट्रका प्रतिनिधिहरू, जलवायु विज्ञ, पर्वतीय देशहरूका प्रतिनिधिहरू, स्थानीय अगुवा, युवा तथा महिला नेतृहरू, र अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूको व्यापक सहभागिता रहेको थियो।
सगरमाथा संवादको मुख्य उद्देश्य:
सगरमाथा संवादको उद्देश्य हिमाली क्षेत्र तथा जलवायु परिवर्तनसँग जुधिरहेका देशहरूको आवाजलाई विश्वव्यापी रूपमा बुलन्द बनाउने, वैज्ञानिक तथा नीति निर्माताबीच सहकार्य सुदृढ गर्ने, र समावेशी, न्यायोचित तथा दिगो जलवायु कार्यको लागि रणनीति निर्माण गर्नु रहेको थियो।
२५ बुँदे सगरमाथा कार्य आह्वानका प्रमुख विषयवस्तुहरू:
- वैश्विक तापमान वृद्धिको सीमा १.५°C भित्र राख्न पुनः प्रतिबद्धता।
- राष्ट्रिय अनुकूलन योजनाको विकास र कार्यान्वयनमा प्रोत्साहन।
- विकासशील देशहरूलाई जलवायु कार्यका लागि वित्तीय सहयोग अभिवृद्धि।
- जलवायु वित्तमा सहज, समान र सरलीकृत पहुँच सुनिश्चित गर्ने।
- पर्वतीय पारिस्थितिक प्रणालीको संरक्षण र सम्मानमा जोड।
- पर्वतीय देशहरूका लागि समर्पित कोषको स्थापना।
- निजी क्षेत्रको लगानी र कार्बन बजारको भूमिकालाई सुदृढ बनाउने।
- हरित, लचिलो र समावेशी पूर्वाधार विकासमा बल।
- स्वच्छ ऊर्जा, ऊर्जा दक्षता र न्यायोचित ऊर्जा पहुँच सुनिश्चित गर्ने।
- विज्ञान, प्रविधि र नवप्रवर्तनमा आधारित समाधानको प्रवर्द्धन।
- पूर्वचेतावनी प्रणाली, जलवायु एट्रिब्युशन र तथ्यांक प्रणाली सुदृढ गर्ने।
- बालबालिका, युवा, महिला, अपाङ्गता भएका व्यक्ति र ज्येष्ठ नागरिकको सहभागिता सुनिश्चित।
- लैङ्गिक सन्तुलन र अन्तरपुस्ता न्याय कायम राख्ने।
- स्थानीय तथा आदिवासी समुदायको ज्ञान र नेतृत्वलाई मान्यता दिने।
- वन, जल, भूमि र कृषि प्रणालीको संरक्षणमा विशेष ध्यान।
- पारिस्थितिक प्रणालीका सेवाहरूको भुक्तानी संयन्त्र विकास गर्ने।
- हरित अर्थतन्त्र, चक्रीय अर्थतन्त्र र बायो अर्थतन्त्र प्रवर्द्धन।
- रोजगारमैत्री, जलवायु अनुकूल आर्थिक रूपान्तरण।
- जलवायु शिक्षाको प्रवर्द्धन र जनचेतना अभिवृद्धि।
- उत्कृष्ट अभ्यासहरू साझा गर्ने र ज्ञान केन्द्रको विकास गर्ने।
- समुदायहरूको लचिलोपन वृद्धि गर्ने हस्तक्षेप योजनाहरू बनाउने।
- ट्रिपल प्लानेटरी क्राइसिस (जलवायु, प्रदूषण, जैविक विविधता संकट) मा ध्यान केन्द्रित।
- स्थानीय समुदायको नेतृत्वमा जलवायु नीति निर्माणलाई प्राथमिकता।
- साझेदारी, संवाद र सहयोगमा आधारित अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चको निर्माण।
- सगरमाथादेखि समुद्रसम्म साझा आवाज बनाउँदै जलवायु न्यायको माग।
सन्देश र प्रतिबद्धता:
सगरमाथा संवादले स्पष्ट सन्देश दिएको छ — हिमालहरू संकटमा छन्, तिनको संरक्षण मानव जातिको भविष्यसँग प्रत्यक्ष जोडिएको छ। यस संवादले पर्वतीय राष्ट्रहरूलाई एकीकृत गर्दै, जलवायु संकटका सामूहिक समाधानमा जोड दिएको छ।
प्रधानमन्त्री ओलीले समापनमा भने, “अब समय भाषणको होइन, कार्यको हो। हामी सगरमाथाबाट विश्वलाई जलवायु न्यायको सन्देश दिँदैछौँ।”
तस्वीर झलक:
उद्घाटन समारोहपछि प्रधानमन्त्री ओली लगायत सहभागीहरू सामूहिक तस्बिरमा उभिएका थिए, जहाँ सगरमाथा संवाद को ऐतिहासिक थालनीको दस्तावेज बन्यो।
🔚 निष्कर्ष:
सगरमाथा संवाद २०८१ केवल एउटा सम्मेलन होइन, यो हिमालको आवाज हो, जसले जलवायु न्याय, सहकार्य र दिगोपनतर्फ समग्र मानव जातिलाई आह्वान गरेको छ। अब यो संवाद विश्व मञ्चमा पर्वतीय देशहरूको साझा शक्ति बन्ने अपेक्षा गरिएको छ।
