परम्परा र रंगको अनुपम मेल
भक्तपुरको मध्यपुरथिमिमा आज बिहानैदेखि एक अनौठो, रंगीन र आध्यात्मिक वातावरण छाएको छ। बिस्केट जात्राको अवसरमा मनाइने ‘सुथसिया जात्रा’, जुन विशेष गरी सिन्दुर खेलेर मनाइने एक सांस्कृतिक पर्व हो, थिमिवासीको हर्ष, श्रद्धा र उमंगले भरिएको छ।
३२ देवी–देवताका खट, २६ को सहभागिता
परम्पराअनुसार ३२ देवी–देवताका खट सहभागी हुने यो जात्रामा हाल २६ खटले मात्र भाग लिँदै आएका छन्। बालकुमारी मन्दिर प्राङ्गणामा टोलटोलबाट ल्याइएका खट परिक्रमा गराइएपछि धिमे र मुस्या बाजाको तालमा नाच्दै, हातमा चिराग लिएर, आपसमा अबिर छर्कँदै जात्रा भव्य रूपमा मनाइन्छ।
सिन्दुर जात्राको सौन्दर्य
– सिन्दुरले रङ्गिएका अनुहार, टाउको र शरीरले जात्राको दृश्य मनमोहक बनाउँछ।
– थिमिको प्रत्येक चोक र टोलमा खट पुग्दा घरका झ्याल र कौसीबाट फूल र सिन्दुर छर्केर स्वागत गर्ने प्रचलनले समुदायमा आत्मीयता थप्छ।
– सिन्दुर दल्दै, बाजागाजासहित टोलटोल घुमाउने परम्पराले जात्रालाई एक किसिमको चलायमान मन्दिर बनाइदिन्छ।
बालकुमारी मन्दिरबाट जात्राको आरम्भ
जात्रा आज बिहानै बालकुमारी मन्दिरबाट सुरु भएको हो। कालिका, बालाखु, सिद्धिकाली लगायतका देवगणहरूको खट बालकुमारीमा प्रवेश गराएर जात्राको सुरुआत गरिएको हो। नाइके प्रधानको अनुमतिमा खट उचालिने परम्परा अझै यथावत् छ।
थिमि बाहिरका स्थानहरूमा पनि उत्सव
थिमिका २३, बोडेका ७, नगदेशको १ र टिगनीको १ गरी ३२ स्थानमा छुट्टाछुट्टै खटसँगै सिन्दुर जात्रा मनाइन्छ। यसमा बोडेको महालक्ष्मी, टिगनीको नीलवाराही र नगदेशको सिद्धिगणेशको सहभागिता उल्लेखनीय छ।
पौराणिक परम्पराको संरक्षण
खटले दरबार पस्न नपाओस् भनेर लायकूको प्रवेशद्वारमा देवगणहरू बाटो छेक्ने परम्परा, बालकुमारीले क्वाछे द्यो, हिचो द्यो, सुगां द्यो लगायतको परिक्रमा गर्ने परम्परा आदि हाम्रो सांस्कृतिक सम्पदाको उदाहरण हुन्।
जात्रा पछि बोडेमा जिब्रो छेड्ने पर्व
सुथसिया जात्रा बिहान मध्याह्नसम्म चल्नेछ। त्यसपछि बोडेमा सुरु हुने जिब्रो छेड्ने जात्राले यो सांस्कृतिक उत्सवलाई अर्को रोमाञ्चक स्तरमा पुर्याउनेछ।
🪔 निष्कर्ष: थिमिको आत्मा झल्काउने जात्रा
सुथसिया जात्रा केवल धार्मिक पर्व मात्र होइन, यो समुदायबीचको ऐक्य, परम्परा र रंगहरूको उत्सव हो। सिन्दुरको रङ्ग, बाजाको ताल, र श्रद्धाका स्वरहरूले यो जात्रालाई अद्वितीय सांस्कृतिक चाड बनाएको छ।
