विद्युत् संकट समाधानका लागि कूटनीतिक पहल
नेपालमा जारी विद्युत् अभाव समाधान गर्न भारतसँग उच्चस्तरीय कूटनीतिक पहल भएको छ। परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवाले आफ्नो भारत भ्रमणका क्रममा नेपालमा विद्युत् आपूर्तिको मात्रा बढाउने विषयमा भारतीय समकक्षीसँग छलफल गरेको जानकारी दिनुभएको छ।
भारतबाट नेपाल आउने बिजुली सुख्खा मौसममा घट्ने हुँदा देशमा लोडसेडिङको समस्या देखिन थालेको छ। यसै सन्दर्भमा, मन्त्री राणाले भारतीय पक्षसँग नेपालतर्फ निरन्तर विद्युत् आपूर्ति कायम राख्न आग्रह गर्नुभएको हो।
परराष्ट्रमन्त्रीको दिल्ली भ्रमण र प्रमुख एजेन्डा
परराष्ट्रमन्त्री राणा हालै भारतको औपचारिक भ्रमणमा रहनुभएको थियो। स्वदेश फर्कनु अघि, उहाँले सामाजिक सञ्जालमार्फत नेपाल–भारत ऊर्जा सहयोगबारे आफ्नो धारणा सार्वजनिक गर्नुभएको छ। उहाँले भारतीय ऊर्जा एक्सचेञ्ज (IEX) मार्फत नेपालले दीर्घकालीन रूपमा दैनिक विद्युत् आयात गर्न सक्ने व्यवस्था मिलाउन पहल गरेको बताउनुभएको छ।
उहाँले सामाजिक सञ्जालमा लेख्नुभएको छः
“यस पटक मेरो दिल्ली भ्रमणका क्रममा नेपालमा जारी विद्युत् अभाव समाधान गर्न भारतबाट नेपालमा विद्युत् आपूर्तिको मात्रा बढाउने विषयमा कूटनीतिक पहल पनि गरियो। यो पहल विद्यमान द्विपक्षीय सम्झौता अन्तर्गत र भारतीय ऊर्जा एक्सचेञ्ज (IEX) मार्फत लामो अवधिसम्म दैनिक रूपमा विद्युत् आयात गर्न सक्ने व्यवस्था मिलाउने उद्देश्यले गरिएको थियो।”
लोडसेडिङको जोखिम र सरकारी प्रयास
नेपालमा विद्युत् आपूर्तिको समस्या गहिरिँदै जाँदा सरकार र ऊर्जा क्षेत्रका उच्च अधिकारीहरूबीच मतभेद देखिन थालेको छ। उर्जामन्त्री दीपक खड्काले सुख्खा याममा विद्युत् आपूर्ति कम हुने भएकाले लोडसेडिङको सम्भावना रहेको बताउँदै आउनुभएको छ।
त्यसैगरी, नेपाल विद्युत प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले औद्योगिक क्षेत्रमा विद्युत् कटौती हुन थालेको स्वीकार्नुभएको छ। घरायसी उपभोक्ताहरूलाई लोडसेडिङ नहुने भन्दै आश्वासन दिनुभए पनि औद्योगिक क्षेत्रमा विद्युत् आपूर्ति खस्कँदा देशको उत्पादन र व्यापारमा असर पर्ने अनुमान गरिएको छ।
विद्युत् आपूर्तिको भविष्य
परराष्ट्रमन्त्री राणाले भारतसँग भएको पछिल्लो छलफलबाट सकारात्मक संकेत प्राप्त भएको बताउनु भएको छ। दीर्घकालीन रूपमा भारतबाट आउने विद्युत् आपूर्तिमा स्थायित्व ल्याउनका लागि थप सम्झौताहरू आवश्यक हुने हुँदा नेपाल सरकारले यसबारे निरन्तर पहल गर्ने बताइएको छ।
उद्योगी व्यवसायीहरू, उपभोक्ता समूहहरू, र नीति निर्माताहरूले भारतसँग ऊर्जा व्यापारको दीर्घकालीन समाधान खोज्न आग्रह गरेका छन्। अबको मुख्य चुनौती भनेकै नेपाल सरकारले भारतसँग सहमति गरी आवश्यक मात्रामा विद्युत् आपूर्ति सुनिश्चित गर्नु हो।
