८ मंसिर, काठमाडौं – नेपाली फिल्म उद्योगमा एक नयाँ आयाम थपिएको छ, जहाँ फिल्म “पूर्णबहादुरको सारंगी” ले घरेलु बक्स अफिसमा ऐतिहासिक सफलता हासिल गरेको छ। यो चलचित्रको प्रदर्शनको शुरुवातमा अपेक्षित कमाई र दर्शक संख्या कमजोर देखिएका थिए, तर फिल्मको उत्कृष्ट प्रचार र माउथ पब्लिसिटीको प्रभावले यो फिल्मलाई ऐतिहासिक सफलता दिलाएको छ।
अभिनेता विजय बराल र उनकी पत्नी प्रमिला, फिल्मको पहिलो दिन ‘पूर्णबहादुरको सारंगी’ हेर्न आइप्लेक्स मलमा पुगे। सिंगो हलमा उनीहरू सहित ४ जना मात्र दर्शक थिए। फिल्मको प्रदर्शनमा कम दर्शक देखेर बराल भावुक भए र आफ्नो पत्नीलाई आश्वस्त तुल्याउँदै भने, “फिल्म उत्कृष्ट बनेको छ। दर्शकको मनमा बस्यो भने वर्ड अफ माउथमा चल्छ।” यसपछि, लक्ष्मीपूजा (१५ कात्तिक) को दिन फिल्मको ओपनिङ अकुपेन्सी कम थियो, जब सिंगो देश घरमा लक्ष्मी भित्र्याउने तयारीमा व्यस्त थियो। फिल्म ५६ शो सहित रिलिज भएको थियो तर दर्शक संख्या अपेक्षाकृत कम थियो।
तर शनिबार, टिकटकमा फिल्मका केही दृश्यहरू भाइरल भएपछि, दर्शकहरूको मनोविज्ञानमा परिवर्तन आयो। दर्शकहरूले फिल्म हेरेर आँसु झारेका दृश्यहरू सामाजीक मञ्चमा चर्चा पाउन थाले। केही घण्टामै यी दृश्यहरूले टाइमलाइन कब्जा गरे र फिल्मको चर्चा अझ बढी फैलिन थाल्यो। प्रधानमन्त्रीले समेत फेसबुकबाट फिल्मलाई बधाई दिए।
भाइटीका (अपराह्न) पछि फिल्मको प्रदर्शनमा अचानक वृद्धि भयो। एकाएक फिल्मको शो संख्या र कमाई वृद्धि हुन थाल्यो। फिल्मको शो संख्या २००, ३००, ४०० हुँदै ५०० सम्म पुग्यो, र ४:४५ बजेदेखि मध्यरातसम्मका शो सबै राताम्मे भए। यसपछि फिल्मको कमाई लगातार २ करोड रुपैयाँको माथि गए र २४ कात्तिक (शनिबार) फिल्मले ३ करोड ८९ लाख ग्रस कमाएर एकै दिनमा सर्वाधिक कमाई गर्ने घरेलु फिल्मको कीर्तिमान कायम गर्यो।
फिल्मको प्रदर्शनको २१ दिनसम्मको कलेक्सन ४० करोड रुपैयाँ नाघेको छ। विदेशी बक्स अफिसमा २० करोड मूल्य बराबरको टिकट बिक्री भएको छ। विश्वव्यापी कलेक्सन ५६ करोड नेरु पुग्ने अनुमान छ। अमेरिकामा एकैदिन २२६ शोको रेकर्ड राखेर १० दिनमा ५ लाख डलर (६ करोड ७५ लाख नेरु) कमाएको फिल्मले अष्ट्रेलिया र न्युजिल्याण्डमा पनि शानदार कमाई गरेको छ। अष्ट्रेलियामा ८ लाख २१ हजार एयूडी (७ करोड २२ लाख) र न्युजिल्याण्डमा ४० हजार एयूडी कमाई गरेको छ।
अभिनेता विजय बराल फिल्मको अभूतपूर्व सफलता देखेर अत्यधिक खुशी छन्। उनले भने, “देख्दा खुशीले आत्तिएको छु। भोलि के हुन्छ थाहा छैन, यो भूतो न भविष्य टाइपको भयो। बयान गर्न शब्द छैन। मेरो जीवनमा यो जादू जस्तै हो।”
१३ वर्षे फिल्मी करियरमा विजय सधैं सहायक भूमिकामा खुम्चिएका थिए। तर ‘पूर्णबहादुरको सारंगी’ मा पहिलो लिड रोलमा उनले सर्वकालीन ब्लकबस्टर बनाइरहेको छ। यसले घरेलु फिल्मको सामाजिक र आर्थिक आयाममा ठूलो परिवर्तन ल्याएको छ। यस फिल्मको सफलता नेपाली फिल्म उद्योगका लागि एक नयाँ युगको सुरुवातको संकेत हो।
सामाजिक र पारिवारिक फिल्महरू नेपाली दर्शकको मन जित्ने भए पनि यस पटक “अल्गोरिदम” फिल्म प्रवर्द्धनको सशक्त माध्यम बनेको छ। बलियो माउथ पब्लिसिटी र सोसल मिडियाको प्रभावले दर्शकलाई फिल्मसँग साक्षात्कार गराउन सफल भएको छ। यसका कारण, ‘पूर्णबहादुरको सारंगी’ मात्र होइन, ‘छक्कापञ्जा ५’ र ‘१२ गाउँ’ जस्ता फिल्महरू पनि ब्लकबस्टर साबित भए।
यस वर्ष दशैं र तिहारको पर्वमा ‘पूर्णबहादुरको सारंगी’, ‘छक्कापञ्जा ५’ र ‘१२ गाउँ’ जस्ता फिल्महरूले जबरदस्त कमाई गरेका छन्। ‘१२ गाउँ’ले २१ करोड नेरु र ‘छक्कापञ्जा ५’ ले २० करोड कमाएको छ। ‘१२ गाउँ’ले एक्सन जनराको सबैभन्दा बढी कमाई गर्ने फिल्मको रूपमा कीर्तिमान बनाएको छ। यसरी, नेपाली फिल्म उद्योगमा एक नयाँ दृष्टिकोण र भविष्यको सम्भावनाहरू स्पष्ट देखिएका छन्।
अहिले ‘पूर्णबहादुरको सारंगी’ को रेकर्ड, बक्स अफिसमा सबैभन्दा धेरै टिकट बिक्री गर्ने र सर्वाधिक कमाई गर्ने फिल्मको रूपमा सुरक्षित छ। यसले वितरक र प्रदर्शकको नजरमा पनि घरेलु फिल्महरूको महत्त्व बढाएको छ। यसरी, नेपाली फिल्म वितरणको प्राथमिकतामा अब परिवर्तन ल्याउने संकेत देखिन्छ।
नेपाली चलचित्र उद्योगको वर्तमान विकासको विश्लेषण: “पूर्ण बहादुरको सारंगी” र त्यसभन्दा बाहिर
पूर्ण बहादुरको सारंगीको सफलताले नेपाली चलचित्र उद्योगमा एक परिवर्तनकारी क्षण हो । यो र छक्कापञ्जा ५ र १२ गाउँ जस्ता अन्य चलचित्रहरूको अभूतपूर्व बक्स अफिस उपलब्धिहरूको प्रकाशमा उद्योगको प्रवृत्ति, चुनौतीहरू र भविष्यका सम्भावनाहरूको विस्तृत विश्लेषण तल दिइएको छ।
- सोशल मिडिया र वर्ड-अफ-माउथ मार्केटिङ: एक खेल परिवर्तनकर्ता
पूर्ण बहादुरको सारंगीको सफलतामा योगदान गर्ने सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कारकहरू मध्ये एक भनेको सोशल मिडिया र वर्ड-अफ-माउथ मार्केटिङको शक्ति हो। सुरुमा, फिल्मको ओपनिङ कमजोर थियो, यसको प्रारम्भिक शोहरूमा दर्शकहरूको उपस्थिति कम थियो। तर, फिल्मको भावनात्मक, आँसु झटका दृश्यहरू टिकटकमा भाइरल भएपछि लहर फेरियो। यो स्पष्ट सूचक हो कि सामाजिक सञ्जालले चलचित्र प्रवर्द्धनका लागि कसरी सशक्त साधनको रूपमा काम गर्न सक्छ, विशेष गरी नेपाली सिनेमाको सन्दर्भमा, जहाँ प्रचारका परम्परागत रूपहरू समान पहुँच नहुन सक्छ।
फिल्मको भाइरल प्रकृति, शब्द-को-मुखी सिफारिसहरूसँग जोडिएको, दर्शकहरूको धारणा परिवर्तन भयो र टिकट बिक्रीमा नाटकीय वृद्धि भयो। फिल्मको लोकप्रियता तीव्र रूपमा बढ्यो, सामाजिक सञ्जालको संलग्नताले अर्गानिक श्रोताको बृद्धिमा निम्त्याउँछ – जुन नेपाली सिनेमामा पहिले जस्तो प्रचलित थिएन।
- दर्शक प्राथमिकताहरूमा परिवर्तन: परिवार-केन्द्रित र भावनात्मक कथाहरू
नेपाली दर्शकहरू परम्परागत रूपमा परिवारमैत्री, भावनात्मक र हास्य फिल्महरूतिर आकर्षित हुन्छन्, विशेष गरी दशैं र तिहार जस्ता चाडपर्वहरूमा। पूर्ण बहादुरको सारंगीको सफलताले भावनात्मक कथा कथनसँगको गहिरो सम्बन्धलाई जनाउँछ, दर्शकहरूले व्यक्तिगत अनुभव वा सामाजिक कथाहरूसँग प्रतिध्वनि गर्ने चलचित्रहरू मन पराउँछन्।
छक्कापञ्जा ५ र १२ गाउँलाई क्रमशः कमेडी र एक्सन फिल्मको रूपमा वर्गीकरण गरिए पनि राम्रा, सांस्कृतिक रूपमा सान्दर्भिक र सामाजिक रूपमा संवेदनशील चलचित्रहरूको मागमा स्पष्ट परिवर्तन आएको छ। पूर्ण बहादुरको सारङ्गीप्रति दर्शकको एक्कासी उत्साहले नेपाली समाजको भावनात्मक गहिराइ र व्यक्तिगत यात्रालाई झल्काउने चलचित्रहरूको लागि पर्याप्त मात्रामा भोक रहेको देखाउँछ।
यस प्रवृत्तिले नेपाली चलचित्रहरू उनीहरूको कथात्मक गुणस्तर र वास्तविक, कच्चा भावनाहरू जगाउने क्षमताको लागि बढ्दो रूपमा चिनिन्छन्। फिल्म निर्माताहरूले गुणस्तरीय सामग्रीमा लगानी गरिरहँदा नेपाली सिनेमाले दर्शकहरूको फराकिलो दायरालाई आकर्षित गर्न जारी राख्न सक्छ।
- विश्वव्यापी फिल्म सफलतामा नेपाली डायस्पोराको भूमिका
नेपाली चलचित्रको सफलता अब स्थानीय बजारमा मात्र सीमित छैन । पूर्ण बहादुरको सारङ्गी जस्ता चलचित्रले नेपाली डायस्पोरा बजारको अपार सम्भावना देखाएको छ । संयुक्त राज्य अमेरिका, अष्ट्रेलिया र न्युजिल्यान्डजस्ता अन्तर्राष्ट्रिय बजारबाट उल्लेख्य आम्दानीसँगै नेपाली चलचित्रले अहिले विश्वव्यापी रूपमा आफ्नो उपस्थिति कायम गर्दैछ ।
पूर्ण बहादुरको सारंगीको अन्तर्राष्ट्रिय बक्स अफिस कमाई — अमेरिकाबाट मात्रै पहिलो १० दिनमा $५० मिलियन (लगभग ६.७५ करोड नेपाली रुपैयाँ) सहित—नेपाली सिनेमाले विश्वव्यापी दर्शकहरूमाझ कसरी आकर्षण पाइरहेको छ भनेर प्रकाश पार्छ। यो विशेष गरी महत्त्वपूर्ण छ किनभने नेपाली डायस्पोरा ठूलो छ र उनीहरूको संस्कृति र जरासँग जोडिएको बलियो इच्छा छ, उनीहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय फिल्म बजारहरूको लागि एक प्रमुख जनसांख्यिकीय बनाउँदै।
यसबाहेक, स्ट्रिमिङ प्लेटफर्म र सामाजिक सञ्जालको उदयसँगै, नेपाली चलचित्रहरूको विश्वव्यापी पहुँच विस्तार गर्न जारी छ, जसले फिल्म निर्माताहरूलाई पहिले भन्दा फराकिलो दर्शकहरूमा पहुँच प्रदान गर्दछ।
- फिल्म उद्योग अर्थशास्त्र: बक्स अफिस परिवर्तन र उच्च कमाउने फिल्महरूको महत्त्व
पूर्ण बहादुरको सारंगी र छक्कापञ्जा ५ जस्ता चलचित्रको आर्थिक सफलताले नेपाली चलचित्र उद्योगमा आर्थिक आशावादको युगको सुरुवात गरेको छ । सामुहिक रूपमा १०० करोडभन्दा बढी नेपाली रुपैयाँ कमाइएका यी चलचित्रको समग्र कमाईले उद्योगका लागि नयाँ बेन्चमार्क कायम गरेको छ ।
यो आर्थिक परिवर्तन फिल्म निर्माताहरूका लागि मात्र होइन वितरक र प्रदर्शकहरूका लागि पनि महत्त्वपूर्ण छ। यी चलचित्रहरूको सफलताले नेपाली चलचित्रहरूमा पर्याप्त आम्दानी गर्ने क्षमता रहेको प्रमाणित गर्छ, जसले गर्दा लगानीलाई प्रोत्साहन गर्छ र उच्च बजेटका परियोजनाहरूको लागि ढोका खोल्छ। निर्माताहरू र स्टुडियोहरूले यी सफलताहरूलाई घरेलु र अन्तर्राष्ट्रिय दर्शकहरूलाई अपील गर्ने बलियो कथाहरूको साथ ठूला उत्पादनहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्न कलको रूपमा हेर्ने सम्भावना छ।
यसबाहेक, उच्च कमाइ गर्ने उद्यमको रूपमा नेपाली चलचित्रहरूको उदयले अन्तर्राष्ट्रिय चलचित्र कम्पनीहरूसँग साझेदारीको लागि थप अवसरहरू निम्त्याउन सक्छ, सह-निर्माण, वितरण सम्झौताहरू र चलचित्र महोत्सवहरूको लागि च्यानलहरू खोल्न सक्छ।
- वितरण मोडेलहरू परिवर्तन गर्दै: डिजिटल र थिएटर सिनर्जी
पूर्ण बहादुरको सारंगीको सफलताले डिजिटल मार्केटिङ र नाटकीय रिलिजको बढ्दो महत्त्वलाई पनि प्रकाश पार्छ। विगतमा, नेपालमा चलचित्र प्रवर्द्धन परम्परागत मार्केटिङ, जस्तै प्रिन्ट मिडिया, टिभी विज्ञापन र भौतिक पोस्टरहरूमा धेरै निर्भर थियो। यद्यपि, वर्तमान प्रवृत्ति डिजिटल उपकरणहरू र सोशल मिडिया अभियानहरूलाई दर्शकहरूमा पुग्नको प्राथमिक मोडको रूपमा समावेश गर्ने हो।
- नेपाली सिनेमाको लागि भविष्यको दृष्टिकोण: ब्लकबस्टरहरूको उदय
पूर्ण बहादुरको सारंगीको अभूतपूर्व सफलता र छक्कापञ्जा ५ र १२ गाउँको एकसाथ सफलताले नेपाली सिनेमामा नयाँ युगको सुरुवात गरेको छ । यी चलचित्रले कीर्तिमानी कमाई गरेसँगै नेपाली चलचित्रले स्थानीय र अन्तर्राष्ट्रिय दुवै रूपमा व्यावसायिक रूपमा सफल हुने सम्भावना रहेको स्पष्ट संकेत गरेको छ ।
चलचित्र उद्योगको विकास जारी रहँदा, धेरै चलचित्र निर्माताहरूले विभिन्न विधाहरू, उच्च गुणस्तरको उत्पादन मूल्यहरू, र नवीन मार्केटिङ रणनीतिहरू प्रयोग गर्ने सम्भावना छ। उच्च बजेट, उच्च कमाई गर्ने चलचित्रहरू सिर्जना गर्ने प्रवृत्तिले अन्तर्राष्ट्रिय उत्पादन कम्पनीहरूसँग थप सहकार्यलाई पनि जन्म दिन सक्छ, जसले गर्दा विश्वव्यापी मञ्चमा प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने चलचित्रहरू बन्न सक्छन्।
थप रूपमा, फिल्महरूको सफलताले फिल्म निर्माता र दर्शक दुवैको मानसिकतामा परिवर्तनलाई हाइलाइट गर्दछ। कमेडी, ड्रामा र एक्सन फिल्महरूको माग अझै छ, तर बजार अहिले कथा कथन ढाँचाहरूको दायराको लागि बढी ग्रहणशील छ। पारिवारिक, प्रेम, द्वन्द्व र लचकता जस्ता विश्वव्यापी विषयवस्तुलाई समेट्ने नेपाली चलचित्रले दर्शकमाझ निरन्तर गुन्जिने सम्भावना छ ।
निष्कर्ष: नेपाली सिनेमाको उज्ज्वल भविष्य
अन्त्यमा, पूर्ण बहादुरको सारंगीको सफलताले नेपाली चलचित्र उद्योगमा एउटा ऐतिहासिक क्षणको प्रतिनिधित्व गर्दछ। सामाजिक सञ्जालको प्रभाव, डायस्पोराको भूमिका र नेपाली सिनेमाको आर्थिक सम्भावना केही कारक हुन् जसले आशाजनक भविष्यलाई सङ्केत गर्छ। बक्स अफिस सफलताको भर्खरैको लहरले नेपाली फिल्म निर्माताहरू नयाँ चुनौतिहरू लिन र अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त गर्न तयार छन् भनी बताउँछ।
नेपाली चलचित्र उद्योगले नयाँ वितरण मोडेल, उत्पादन मूल्य र विविध कथा कथनलाई अँगाल्न जारी राख्दा यस उद्योगको भविष्य पहिलेको भन्दा उज्यालो भएको देखिन्छ । दशकौंपछि पहिलो पटक नेपाली चलचित्र उद्योगले विश्वव्यापी सिनेमा परिदृश्यमा आफूलाई महत्वपूर्ण खेलाडीको रूपमा स्थापित गर्न लागेको छ ।
