काठमाडौं, ७ मंसिर – चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को पहिलो चौमासिकमा नेपालको आयात-निर्यात दुवैमा सामान्य सुधार देखिएको छ। भन्सार विभागका अनुसार साउनदेखि कात्तिकसम्म कुल ५ खर्ब १३ अर्ब ३८ करोड रुपैयाँ बराबरको वस्तु आयात भएको छ। यो अघिल्लो आवको यसै अवधिको तुलनामा ०.१७ प्रतिशतले वृद्धि हो।
आयात र निर्यातमा सुधार
पहिलो चौमासिकमा ५२ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँ बराबरको वस्तु निर्यात भएको छ, जुन अघिल्लो वर्षको यसै अवधिको तुलनामा ४.१६ प्रतिशतले धेरै हो। अघिल्लो आवमा यो ५० अर्ब ५६ करोड ५३ लाख रुपैयाँ थियो।
यस अवधिमा कुल वैदेशिक व्यापार ५ खर्ब ६६ अर्ब ५ करोड रुपैयाँ पुगेको छ, जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा सामान्य वृद्धि हो। अघिल्लो वर्ष यो ५ खर्ब ६३ अर्ब ६ करोड थियो।
व्यापार घाटामा कमी
चार महिनामा व्यापार घाटा ४ खर्ब ६० अर्ब ७१ करोड रुपैयाँ रहेको छ, जुन अघिल्लो आवको तुलनामा ०.२६ प्रतिशतले कमी हो। आयातको हिस्सा ९०.७० प्रतिशत छ भने निर्यातको हिस्सा ९.३० प्रतिशत पुगेको छ।
इन्धन आयातमै ठूलो खर्च
चार महिनामा नेपालले ८८ अर्ब २६ करोड रुपैयाँ बराबरको इन्धन आयात गरेको छ। कुल निर्यातले इन्धन आयात धान्नसमेत असमर्थ देखिएको छ। आइरन, स्टिल, विद्युतीय उपकरण र सवारी साधनहरूमा पनि ठूलो खर्च भएको छ।
प्रमुख निर्यात वस्तु
निर्याततर्फ घिउ तथा तेलजन्य वस्तु ५ अर्ब ४६ करोड रुपैयाँको भएको छ। कफी र चियाजन्य वस्तुको निर्यात ४ अर्ब ६४ करोड रुपैयाँ बराबर रहेको छ।
भारतसँग सबैभन्दा धेरै व्यापार
चार महिनामा नेपालले भारतसँग सबैभन्दा धेरै व्यापार गरेको देखिन्छ। भारतबाट ३ खर्ब १६ अर्ब ८८ करोड रुपैयाँ बराबरको वस्तु आयात भएको छ भने नेपालले भारतमा ३५ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ बराबरको वस्तु निर्यात गरेको छ।
चीनबाट आयात १ खर्ब ३ अर्ब रुपैयाँ बराबरको भएको छ। युक्रेन तेस्रो स्थानमा छ, जहाँबाट ९ अर्ब १० करोड रुपैयाँ बराबरको वस्तु आयात भएको छ।
निष्कर्ष
व्यापार घाटा अझै उच्च भए पनि निर्यातमा भएको सामान्य सुधार र व्यापार घाटाको कमी सकारात्मक संकेत हुन्। नेपालको आर्थिक स्थायित्वका लागि निर्यात प्रवर्द्धन र आयातमा नियन्त्रण आवश्यक देखिन्छ।
